ارزیابی جذب اشعه ایکس توسط پماد حاوی نانوذرات اکسید بیسموت به منظور کاهش خطرات ناشی از جذب اشعه ایکس توسط کارکنان رادیولوژی و اتاق عمل

مقدمه: آثار سرطان زایی تابش اشعه ایکس طی سالیان اخیر اثبات گردیده است. امروزه از سرب  در وسایل زیادی مثل روپوش های سربی، محافظ تیرویید و دستکش های سربی برای محافظت بدن در برابر اشعه ایکس استفاده می شود.  اما وسایل محافظت  فردی اشعه ایکس حاوی سرب  معایب مختلفی مثل سمیت ، سنگینی و عدم انعطاف پذیری دارد. امروزه از روش های جدیدتری هم چون کاربرد فرآورده های پوستی نیمه جامد محافظ (کرم، پماد) استفاده می شود. در این مطالعه امکان سنجی استفاده از کرم حاوی نانو ذرات اکسید بیسموت به عنوان جاذب اشعه ایکس بررسی گردید. روش کار: ساخت نانو ذرات اکسید بیسموت (bi2o3) و سپس فرموله کردن آن در قالب پماد بررسی شد. نانوذرات اکسیدبیسموت با روش جدیدی با واسطه سوربیتول سنتز و در کنار اکسپیان های متناسب فرموله گردید. کرم نهایی از 70 درصد نانوذره اکسید بیسموت و 30 درصد مواد جانبی تشکیل شده است. در این مطالعه، از دستگاه اشعه ایکس و دوریمتر برای بررسی جذب اشعه ایکس در ضخامت های مختلف پماد نانوذرات اکسید بیسموت استفاده گردید.   یافته ها: با آزمون دزیمتری نیز اثر محافظ اشعه پماد حاوی نانوذرات بیسموت اکسید  به میزان معنی داری (0.05 > p) بهتر از گروه کنترل و ورقه معادل سربی ارزیابی گردید. تست های دوزیمتری نشان داد که پماد وکرم نانوذرات بیسموت اکسید  56 درصد اشعه را  جذب می نماید  ولی در سرب 41 درصد است.لبه جذب کا (k) اشعه برای بیسموت بیشتر از سایر فلزات بوده و نانو ذرات آن سطح جذب بیشتری نسبت به حجم (s/v) دارند.    نتیجه گیری: نانوذرات اکسید بیسموت به دلیل عدد اتمی بالای بیسموت جذب اشعه ایکس را با کارایی بالاتری نسبت به سرب انجام می دهد و سمیت کمتری دارد. کرم و پماد پوستی نانو ذرات اکسید بیسموت می تواند به عنوان جاذب اشعه ایکس برای مشاغل مختلف مانند پزشکان، دندانپرشکان، کارکنان اتاق عمل وکارشناسان رادیولوژی استفاده شود و باعث افرایش سلامت وایمنی کارکنان می گردد.